W czasach, kiedy Sącz intensywnie gonił wielkie ośrodki miejskie Galicji powstawały różne parki i miejsca rekreacji. Jednym z nich jest Ogród Miejski, a więc popularne Planty, których historia sięga końca XIX wieku.
Od średniowiecza na skraju dzisiejszych Plant stał kościół świętego Walentego, a obok niego szpital dla trędowatych, cmentarz oraz łaźnia. Zabudowania powstały z fundacji mieszczan w XV w. Kościół wspomniany był już w 1490 roku. W 1639 roku przebudowano świątynie, a właściwie powstała ona od nowa. 13 grudnia 1655 roku została spalona czasie „potopu szwedzkiego”. Do dziś podczas prac ziemnych koło siedziby starostwa są wykopywane kości pochodzące ze starego cmentarza.
W 1884 roku Rada Miasta podjęła decyzję o utworzeniu wzdłuż dzisiejszej Jagiellońskiej Ogrodu Miejskiego. Realizacja decyzji nastąpiła rok później. Ówcześni śmiali się, że park powstał nieopodal domu burmistrza Włodzimierza Olszewskiego. Plotkowano, że włodarz miasta chciał, aby jego dzieci bawiły się w pięknym miejscu, a nianie miały gdzie spacerować z potomstwem Olszewskiego. Oczywiście były to plotki, a Sącz wzorem większych miast Galicji również tworzył zielone przestrzenie.
W tym czasie utworzono stanowisko ogrodnika miejskiego (w latach 1890-1900 był nim Karol Adamczyk). Teren ogrodu poszerzono po śmierci właściciela dworku przy Jagiellońskiej 35, najpierw Onufrego Trembeckiego, potem Józefa Wieniawy Zubrzyckiego w 1900 r. Przekazali oni swój ogród miastu, z przeznaczeniem na poszerzenie Plant. Park poszerzono w 1905 roku, podobnie w 1906 r. Wtedy to na rzecz parku wydzierżawił swój ogród Wiktor Oleksy, zarządca tegoż parku i późniejszy burmistrz miasta.
Park w XIX wieku był popularnym miejscem spotkań Sądeczan. Odbywały się tutaj różne zabawy i koncerty, jak choćby orkiestry „Harmonia”. Znajdowały się tam cztery klomby, a całość miała budowę kwaterową. Po środku stała altana, gdzie można było kupić napoje. Po postawieniu w parku pomnika Mickiewicza (1898 r.) ogród zaczęto nazywać Parkiem Mickiewicza.
W 1918 r. pojawił się Dąb Wolności zasadzony na pamiątkę odzyskania niepodległości, a potem Grób Nieznanego Żołnierza. 10 lat później z dziećmi na terenie Plant spacerował prezydent Polski Ignacy Mościcki. Na terenie ogrodu w okresie międzywojennym kiosk prowadził Wincenty Kalisz. Na alejkach można było spotkać cyklistów, spacerowiczów i wypoczywające rodziny.
Po wybuchu wojny Niemcy usunęli pomnik Mickiewicza i Grób Nieznanego Żołnierza. W 1939 r. rozstrzelano na Plantach kilku Żydów. 18 maja 1940 r. wydano rozporządzenie na mocy którego Żydom był zabroniony wstęp do miejskiego ogrodu. Lata wojny to też działalność „Delegatury na Plantach”, a więc Rady Głównej Opiekuńczej, która pomagała potrzebującym. Jej siedziba znajdowała się na Jagiellońskiej 37.
Po wojnie Planty zostały wzbogacone o pomnik Adama Mickiewicza, który ustawiono tutaj w 1962 r. z okazji 670 – lecia lokacji miasta.
Łukasz Połomski
